Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2008

Νομιμότητα και ηθική

Ο λόγος προφανώς περί της υπουργικής απόφανσης που εξισώνει το νόμιμο με το ηθικό.
Ο κύριος Βουλγαράκης θα μπορούσε να έχει απόλυτο δίκιο. Δεν είναι λίγες οι προηγμένες εκείνες κοινωνίες στις οποίες οι δύο έννοιες είναι -σε επίπεδο πολιτικής- συνώνυμες. Προϋποτίθενται, βέβαια, κάποια πράγματα:
1. Η τίμια και ηθική θέσπιση νόμων από μία βουλή που απολαμβάνει πραγματικής εμπιστοσύνης της κοινωνίας και δεν βαρύνεται από υποψίες διαπλοκής με οικονομικά ή άλλα συμφέροντα.
2. Η θετική προσέγγιση του νόμου από τους πολίτες (προσαρμόζω την ζωή μου ώστε να εναρμονίζεται με τον νόμο και δεν προσαρμόζω την ερμηνεία του νόμου ώστε να εναρμονίζεται προς το συμφέρον μου).
3. Το κλίμα εμπιστοσύνης προς τον πολιτικό κόσμο και η έλλειψη καχυποψίας εκ μέρους των πολιτών προς τα πολιτικά πρόσωπα ένα προς ένα.
Εάν πληρούνται αυτές οι τρεις προϋποθέσεις, είναι εντελώς θεμιτό να ισχύει αυτό που επικαλείται ο κ. υπουργός και μάλιστα για έναν παραπάνω λόγο: η νομιμότητα είναι κάτι που μπορεί να ελεγχθεί αντικειμενικά σε μια δημοκρατία, ενώ η ηθική σαν φιλοσοφικά πρακτική αρετή δεν μπορεί.
Για οποιονδήποτε δημοκράτη η άσκηση κριτικής στην ηθική υπόσταση των δημοσίων προσώπων είναι βαθιά κατακριτέα. Ο δημοκρατικός έλεγχος ασκείται μόνον με βάση τη νομιμότητα.
Όμως ο κ. Βουλγαράκης είναι μέλος μιας κυβέρνησης που κατέκτησε την εξουσία προβάλλοντας επιχειρήματα ηθικής τάξης απέναντι στους αντιπάλους της, περιφρονώντας τα επιχειρήματα παρόμοιας τάξης με αυτά που σήμερα μεταχειρίζεται, εξακοντίζοντας μύδρους ηθικής απαξίωσης προς τους τότε κυβερνώντες και υποσχέσεις σεμνής ταπεινότητος (ή ταπεινής σεμνότητος) προς πάντα ενδιαφερόμενο.
Το παιχνίδι για τον κύριο Βουλγαράκη δεν χάθηκε στην ποιότητα του επιχειρήματος που μεταχειρίσθηκε. Χάθηκε στο ποιος είναι και με ποιον τρόπο έγινε αυτό που είναι.

Δεν υπάρχουν σχόλια: