Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2008
Μαθητικές παρελάσεις
Η στρατιωτικού τύπου παρουσία τμημάτων μαθητών στις εθνικές επετείους, αν και μεταξικής έμπνευσης, καλά κρατεί στην ελλάδα (που από τώρα και μέχρι να ξαναμεγαλώσει θα την γράφω με μικρό "ε"), αν και σε κανένα άλλο ευρωπαϊκό κράτος δεν έχει επιβιώσει μετά την πτώση των φασιστικών καθεστώτων.
Το αίτημα της εθνικής εγρήγορσης απέναντι σε ποικίλους και εναλλασσόμενους εχθρούς που είχε ήδη θέσει η δεξιά από την δεκαετία του '40, θα μπορούσε να δικαιολογήσει την επιμονή του κράτους στην διατήρηση αυτής της φασίζουσας παράδοσης. Αυτό που δεν δικαιολογείται, είναι η έλλειψη αντίδρασης από την ελληνική κοινωνία.
Είναι αδιανόητο πώς οι γονείς (και μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, γονείς με κοινωνική συνείδηση και "προοδευτική" πολιτική στάση) δεν αντιδρούν στην υποχρέωση των παιδιών τους να συμμετάσχουν στις παρελάσεις.
Το ένδυμα νοσταλγίας με το οποίο ενδύονται αυτές οι ψευτοπατριωτικές παράτες δεν μπορεί να κατισχύει της κοινής λογικής που, υπό κανονικές συνθήκες, δεν θα επέτρεπε στην κοινωνία να συγκατανεύει στην στρατιωτικοποίηση της νεολαίας της.
Οι έλληνες αδυνατούμε να μπούμε σαν σύνολο στον 21ο αιώνα. Η φανφαρόνικη ανοησία μας το απαγορεύει. Η μικρόνοη απόρριψη κι αυτής ακόμα της ικανότητας αυτοκριτικής μάς απομονώνει για μια ακόμη φορά από τους υπόλοιπους ευρωπαίους.
Ας αντισταθούμε κατά μόνας.
Πάρτε τα παιδιά σας και πηγαίνετε μια βόλτα στην εξοχή, εσείς που με διαβάζετε.
Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2008
Το προφίλ ενός αριστερού πολίτη (1)
Ο αντικομφορμισμός
(ή πώς ο αριστερός δεν χωρά στο κοστούμι του)
Οι σκέψεις για το προφίλ του αριστερού πολίτη αποσκοπούν στον ορισμό του τι είναι αριστερά σήμερα. Ακολουθώντας την αντίστροφη από την τρέχουσα λογική, που μας καλεί να προσαρμόσουμε την ζωή και τη στάση μας σε ιδεολογίες, προσπαθούμε να ορίσουμε την αριστερά σαν "αυτό που κάνουν οι αριστεροί" ή αυτό που "είναι οι αριστεροί".
Μικρά και μεγάλα πράγματα που συναπαρτίζουν τον "αριστερό" χαρακτήρα ενός πολίτη δεν μπορούν παρά να είναι και θεμελιώδη χαρακτηριστικά της πολιτικής στάσης των κομμάτων που χαρακτηρίζονται έτσι.
Ο αντικομφορμισμός, για παράδειγμα: Ο αριστερός δεν μπορεί να είναι ο κοστουμαρισμένος κομφορμιστής που στηρίζει στην αξιοπρεπή εμφάνιση και τους κομψούς του τρόπους την σοβαρότητα και την αξιοπιστία του. Ο αριστερός δεν χωρά στο κοστούμι του. Κανένα ερώτημα δεν διαθέτει γι αυτόν μια αυτονόητη απάντηση και κανένας κοινός τόπος δεν θα του απαγορεύσει την δημιουργική σκέψη, που μπορεί να μεταφρασθεί ακόμα και σε ανατρεπτική στάση. Η επανάληψη στερεοτύπων δεν είναι η καλύτερή του, και αισθάνεται ντροπή να χρησιμοποιεί τετριμμένα επιχειρήματα, όσο κι αν αυτά ακούγονται λογικά και ταιριαστά. Η ανάγκη του να εκπλήσσει είναι απότοκη της ανάγκης που αισθάνεται να επινοεί ανά πάσα στιγμή τον εαυτό του. Αισθάνεται αποτροπιασμό όταν καταλαβαίνει ότι ο ίδιος, όσο και οι άνθρωποι που είναι γύρω του αντιμετωπίζονται από επαγγελματίες της πολιτικής σαν αριθμοί σε δημοσκοπήσεις και μαθηματικά μοντέλα, όσο κι αν αυτά είναι ενίοτε κολακευτικά για το κόμμα του. Δεν ανέχεται τον κατακερματισμό της ζωής του και δεν καταλαβαίνει γιατί ο έρωτας, η μόρφωση, η διασκέδαση ή το ραχάτι του δεν μπορούν να είναι θέματα της πολιτικής ατζέντας ισότιμα με την οικονομική του κατάσταση, την εκπαίδευση, την εργασία ή την εξωτερική πολιτική της χώρας του.
Ο αριστερός δεν χωρά στο κοστούμι του και η αριστερά οφείλει να μη χωρά στο δικό της...
Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2008
Αποχή
Προανακριτική
Το ΠΑΣΟΚ μάλλον συνειδητά καίει το χαρτί της προανακριτικής εμφανίζοντάς το πρόωρα πριν παγιωθεί η αντίληψη περί της αναγκαιότητάς της και, μη θέλοντας να εμπλακεί στην περιπέτεια της διακυβέρνησης της χώρας άμεσα -κι αυτό σημαίνει σε συνθήκες οικονομικής κρίσης με ορίζοντα τουλάχιστον ενός έτους- προσδοκά απλώς την περαιτέρω φθορά της κυβέρνησης που θα το διευκολύνει να επιστρέψει στην άσκηση της εξουσίας σε προσφορότερο χρόνο. Κανείς δεν τιμωρείται.
Η ΝΔ θέλει κι αυτή να τελειώνει μ' αυτή την ιστορία και να βγει κατά το δυνατόν αλώβητη (πέρα από το καμμένο χαρτί Ρουσόπουλου) από την διαδικασία. Θεωρεί πως, εάν η καμματική πειθαρχία λειτουργήσει άψογα, η πρόταση δεν θα ψηφιστεί και τα πρόσωπα κατά των οποίων στρέφεται θα βρεθούν ξαφνικά στο απυρόβλητο. Μ' αυτό τον τρόπο θα κερδίσει χρόνο ελπίζοντας σε κάποιο θαύμα και παραμένοντας προσκολημμένη σε μια εξουσία που δεν ξέρει τι να κάνει. Το ενδεχόμενο της αποχής συζητιέται μόνον αν η ανάλυση δεν εγγυάται την προηρημένη πειθαρχία.
Το ΚΚΕ δεν μπορεί να ξέρει κανείς τι σκέφτεται, μια και ακολουθεί έναν δρόμο θεσμικής αμφισβήτησης που το καθιστά ξένο σώμα στο αλισβερίσι της δημοκρατικής συναλλαγής. Αντιλαμβάνομαι την θέση, απλώς δεν μπορώ να καταλάβω τι κάνει στην Βουλή...
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η μόνη πολιτική δύναμη που εκτός από το ότι δεν έχει παρά να ωφεληθεί από την τιμωρία όσων ενέχονται στα σκάνδαλα, φαίνεται να την επιθυμεί ειλικρινά. Είναι, άλλωστε, το μόνο κόμμα το οποίο ζήτησε το αυτονόητο: την μικρή καθυστέρηση της διαδικασίας, ώστε οι βουλευτές να έχουν τον χρόνο να διαβάσουν τον φάκελο της υπόθεσης!*
Το τι θα γίνει, θα το δούμε σύντομα.
*Σημείωση: Αυτό το ιστολόγιο δεν ασχολείται με τις θέσεις της άκρας δεξιάς.
Εκλογές τώρα
Έχετε ποτέ στη ζωή σας αισθανθεί πως τα έχετε κάνει σκατά και χρειάζεσθε επειγόντως μια νέα αρχή; Ε, κάπως έτσι αισθάνομαι κι εγώ με το πολιτικό τοπίο σήμερα. Εκλογές σήμερα θα σήμαιναν ανάμεσα στα άλλα: Λυτρωτική απεμπλοκή απ' όλες τις λάθος αποφάσεις. Επίκληση της ελπίδας που φέρνει το καινούργιο. Δημιουργική εμπλοκή στο χάος της δημιουργίας μιας νέας πραγματικότητας. Αρκεί, βέβαια, να μην ανταλλάξουμε τις παλιές για νέες λάθος αποφάσεις, να μη κλείσουμε τα μάτια και παραπλανηθούμε (για μια ακόμη φορά) από νέους τρόπους παλιών γαϊδάρων και να μη σπαταλήσουμε για άλλη μια φορά την ευκαιρία.
Μ' αυτούς τους όρους
εκλογές τώρα...
Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008
Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2008
Αριστερά και κρίση (3)
1. Τον βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό των επενδυτικών τραπεζών που, βασιζόμενος στην ανάγκη ισχυροποίησης της θέσης τους στα χρηματιστήρια και την ανάγκη κερδοφορίας -τόσο για τις ίδιες, όσο και για τα διευθυντικά τους στελέχη-, υποκύπτει στον πειρασμό των μεγάλων ρίσκων τείνοντας μακροπρόθεσμα να θέτει την οικονομία σε κίνδυνο (ή, καλύτερα, βεβαιότητα) διολίσθησης σε μεγάλες κρίσεις.
2. Την φανατισμένη προσήλωση στο ιδεολόγημα της ελεύθερης, αυτορρυθμιζόμενης αγοράς και την άρνηση -από την πλευρά διευθυντικών στελεχών- να δεχτούν τους προφανείς κινδύνους -και μάλιστα γι αυτούς που δεν συμμετέχουν στις συναλλαγές της- που αυτή συνεπάγεται. Έτσι, "Οι αγορές, στο βαθμό που λειτουργούν, προωθούν συγκεκριμένες συμπεριφορές και στάσεις, ενώ τιμωρούν άλλες. Ανταμείβουν τον εγωισμό, την απληστία, την έλλειψη ενδιαφέροντος για τους άλλους, την επιφανειακή ιδιοφυΐα, την τάση για εξαπάτηση. Και τιμωρούν το ενδιαφέρον για τους άλλους, το πνεύμα συνεργασίας, τη σοβαρή σκέψη, την ειλικρίνεια και άλλα χαρακτηριστικά των αξιοπρεπών ανθρώπων."
3. Την απροθυμία των κρατών να επέμβουν ρυθμίζοντας τις αγορές, πριν αυτές περιέλθουν σε κίνδυνο ολοκληρωτικής κατάρρευσης.
Σ' αυτά θα πρέπει να συνυπολογίσουμε την όλο μεγαλύτερη εισδοχή της επενδυτικής δραστηριότητας στην σφαίρα του εικονικού (να μην ξεχνάμε πως ακόμη και οι κυβερνήσεις του δυτικού κόσμου απαντούν -τουλάχιστον εν μέρει- στην κρίση με παροχές εικονικών κεφαλαίων υπό την μορφή εγγυήσεων) καθώς και την αποπροσάρτηση από απτά οικονομικά μεγέθη (ιστορία που άνοιξαν το 1973 οι Η.Π.Α. αποδεσμεύοντας το δολλάριο από τα αποθέματα χρυσού). Αυτές οι κινήσεις δημιούργησαν το μοντέλο της διαρκούς ανάπτυξης, σύμφωνα με το οποίο η σημερινή οικονομική κατάσταση δεν είναι συνάρτηση της τρέχουσας οικονομικής δραστηριότητας, αλλά προεξόφληση -βλ. στοίχημα επί- της μελλούσης κερδοφορίας.
Αυτός ο κυκεώνας κυκλοφορίας εικονικού χρήματος είναι που νοσεί σήμερα και, με βάση τα παραπάνω, καταλαβαίνουμε γιατί. Η κατανόηση του προβλήματος δεν απαντά όμως το ερώτημα της στάσης των αριστερών κομμάτων και κυρίως των αριστερών πολιτών απέναντι στην κρίση.
Οπότε:
- Αφού η ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους έχει κριθεί αναγκαία, πρέπει να γίνει με όρους που θα εξυπηρετούν το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου και όχι των υπαιτίων της κρίσης. Το "bail us out" των αμερικανών χρηματιστών δεν πρέπει σε καμμία περίπτωση να εισακουσθεί. Η ροή κρατικών (δηλαδή κοινωνικών) κεφαλαίων δεν πρέπει να αρχίσει, αν πρώτα οι τράπεζες δεν απογυμνωθούν από τα υπέρογκα κέρδη τα οποία συσσώρευσαν καθ' όλον εκείνο τον χρόνο κατά την διάρκειατου οποίου απεργάζονταν συγχρόνως (με πράξεις ή παραλείψεις) την σημερινή κρίση, και αν δεν συμφωνηθεί ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας του συστήματος. Και τότε ακόμη, το δημόσιο (η πολιτικά εκπεφρασμένη κοινωνία) δεν θα συνδράμει στην σωτηρία καμμιάς τράπεζας που δεν θα του εξασφαλίσει -είτε με την παραχώρηση προνομιακών μετοχών, είτε με άλλον συμφωνημένο τρόπο- την συμμετοχή στα κέρδη που θα επιτρέψει την -με τόκους- απόσβεση του κοινωνικού οικονομικού κεφαλαίου που θα δαπανηθεί γι αυτήν.
- Εμείς, οι πολίτες πρέπει να αποστασιοποιηθούμε από αυτή την κρίση. Τα νοσηρά φαινόμενα στα οποία κάποιοι από μας συμμετείχαν κατά το παρελθόν (κερδοσκοπία στο χρηματιστήριο, επίδειξη νεοπλουτισμού κ.α) πρέπει επειγόντως να εκλείψουν. Η στάση μας οφείλει να εμπνέει πρός την κατεύθυνση δημιουργίας μιας κοινωνίας αξιοπρεπούς μάλλον, παρά απατηλά ευημερούσας και να είναι ανυποχώρητα αρνητική στην υποθήκευση του μέλλοντός μας από τρίτους (στων οποίων τις συναλλαγές δεν συμμετέχουμε).
Θα επανέλθουμε...
Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2008
Αριστερά και κρίση (2)
Ευθιξία
Αληθεύει;
Αδέκαστα...
Η σύγκριση με τους καθ' ημάς δικαστικούς βυζαντινισμούς είναι μάλλον αναπότρεπτη και δεν αποβαίνει προς όφελος της ελληνικής δικαιοσύνης.
Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2008
Η προδοσία
Αντιγράφω από την Καθημερινή: Του Νικου Kωνστανταρα Μπορεί να μην μάθουμε ποτέ αν το 1950 ο Μίλαν Κούντερα πράγματι κατέδωσε συμπατριώτη του, τον οποίον οι τσεχοσλοβάκικες αρχές φυλάκισαν επί 14 χρόνια για κατασκοπεία υπέρ των Αμερικανών. Γνωρίζοντας, όμως, τα βιβλία του, δεν μας φαίνεται απίθανο ο νεαρός τότε Κούντερα να είχε διαπράξει τέτοιο έγκλημα. Το έργο του –τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια– διακρίνεται για το πικρό χιούμορ και τη σάτιρα, τον μελαγχολικό λυρισμό, την οργή για την απόλυτη εξουσία που κατέστρεφε ζωές χωρίς δισταγμό. Το χιούμορ, η οργή και η μελαγχολία ταιριάζουν σε άνθρωπο που γνωρίζει τις δικές του ενοχές, όπως και τις αμαρτίες της κοινωνίας του. Με αυτό το βλέμμα, ο Κούντερα έγινε (μαζί με τον Βάτσλαβ Χάβελ), ο συγγραφέας που έκανε τη μεγαλύτερη ζημιά στο κομμουνιστικό καθεστώς – χλευάζοντάς το ανελέητα. Η αποκάλυψη της «προδοσίας» από το «Ιδρυμα για τη Μελέτη Απολυταρχικών Καθεστώτων» μπορεί να μην επιβεβαιωθεί –και ο ίδιος ο Κούντερα τη διαψεύδει με οργή– αλλά θα τον ακολουθεί σαν σκιά για πάντα. Μόλις δύο χρόνια έχουν περάσει από τότε που άλλος ένας γίγαντας της λογοτεχνίας και αυστηρότατος κριτής των συμπατριωτών του, ο Γκύντερ Γκρας, απεκάλυψε ότι ως νεαρός ήταν μέλος των Ες-Ες. Αυτό ήταν βόμβα μεγατόνων και παρ’ όλο που προκάλεσε πολλές αντικρουόμενες γνώμες, υπονόμευσε για πάντα την εικόνα του Γκρας ως άτεγκτου κριτή των συνανθρώπων του. Το ότι ο ίδιος έκανε την αποκάλυψη ήταν σαν να ήθελε να συμφιλιωθεί με τον εαυτό του – αφού πέρασε τη ζωή του πολεμώντας την υποκρισία των άλλων. Είναι στη φύση των ανθρώπων: αυτοί που ξεπερνούν τα όρια της φυλής, της κοινωνίας, του εαυτού τους επιστρέφουν με τρομερές ιστορίες, και αισθάνονται την ανάγκη να τις διηγηθούν. «Αναγκάζομαι να παραδεχθώ με φρίκη ότι δεν θα είχα γίνει συγγραφέας χωρίς τον θάνατο της Τζόουν», έγραψε ο Ουίλιαμ Μπάροουζ λίγα χρόνια αφότου κατά λάθος σκότωσε τη γυναίκα του το 1951. «Ο θάνατός της με έφερε αντιμέτωπο με τον εισβολέα, με το Κακό Πνεύμα, και με έριξε σε μια μάχη που θα είναι ισόβια, που δεν μου αφήνει κανένα διέξοδο παρά να γράφω για να γλιτώσω». Η προδοσία –και ο πόνος που προκαλεί στον προδότη και τον προδομένο– ξεπερνάει τα όρια των αισθημάτων και της ηθικής. Ο προδότης γνωρίζει τι σημαίνει η πτώση, το να μην είσαι τέλειος, και γίνεται ένα με τον συνάνθρωπο του – τον πονεμένο, τον άδικο, τον αδικημένο. Γίνεται μέρος της εποχής του: στη δικτατορία είτε είναι χαφιές είτε πολεμάει τους χαφιέδες. Είτε γίνεται και τα δύο. Hμερομηνία : 16/10/08 | |||
El "Che" Guevara
Η σκληρή εικόνα, που φαίνεται να προαναγγέλλει την επικράτηση της ωμής κρατικής βίας πάνω στην ανθρώπινη αντίσταση είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
........
Να σκεφτούμε την δημιουργία μιας γκεβαρικής συνιστώσας της αριστεράς; Ίσως έδινε κάποιον αέρα στα κουρασμένα πανιά της αριστερής ανανέωσης...
Διαλέγω απ' το διαδίκτυο:
Μικρή ανθολογία για τον Τσε
Το πολιτικό(;) κλίμα
Ήταν άστοχη από πλευράς κυβερνώντων η συμπερίληψη της ηθικής συνιστώσας στο πολιτικό παιχνίδι. Άστοχη, γιατί η πολιτική είναι πεδίο αντιπαράθεσης ιδεών και συμφερόντων και όχι ηθικών διακηρύξεων. Στον καιρό μας η ηθική είναι στάση των υποκειμένων και δεν μπορεί να διεκδικεί καθολική αξίωση αλήθειας. Σαν τέτοια, η ηθική στάση είναι θεμιτή στο δημόσιο προφίλ των πολιτικών προσώπων, δεν αποτελεί όμως, σε καμμία περίπτωση, αναγκαία και μόνη ικανή συνθήκη για την ανάδειξή τους.
Οι πολίτες απαντούν πλέον στις ηθικοπλαστικές πομφόλυγες των δεξιών πολιτευτών με καγχασμούς. Καγχάζουμε γιατί γνωρίζουμε πια καλά ότι στην πολιτική, οι ηθικές κορόνες δεν υποκρύπτουν παρά έλλειμμα λόγου, σχεδίου και πολιτικής στάσης. Διακωμωδούμε τους άμοιρους πολιτευτές που αναμασούν τετριμμένα ψίχαλα ενός παρωχημένου πολικού κρωγμού που, αν μας έπιασε κάποια στιγμή στον ύπνο και μας παρέσυρε, δεν μπορεί πια να πείσει.
Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2008
Αριστερά και κρίση
Με ποιον τρόπο θα ήταν κάτι τέτοιο δυνατό, μένει να αποτελέσει θέμα σκέψης για κάθε αριστερό πολίτη της ηπείρου, κυρίως όμως για τους ιθύνοντες των αριστερών της κομμάτων.